HİPERTANSİYON

20 yaş ve üzerindeki Türk erkeklerinin %30’u kadınlarının ise %35’i yüksek tansiyon hastası.

60 yaşını aşan bireylerde ise hipertansiyona her 3 kişinin 2’sinde rastlanıyor. Hipertansiyonlularda ilaç kullanımı oranı ise erkeklerde %31, kadınlarda %41.

Hipertansiyon, arteryel kan basıncının normal sayılan sınırların dışına çıkması olarak tanımlanır. Sistolik veya büyük tansiyon, kalbin atım yapması sırasında atardamarlara uyguladığı basınç, diyastolik veya küçük tansiyon ise kalbin kanla dolduğu sırada atardamardaki dirençtir. Kan basıncı dakika dakika farklıdır, vücut pozisyonuyla, egzersizle, uyku ve uyanıklık durumuyla değişkenlik gösterir.

18 yaş ve üstündeki erişkinler için kan basıncı sınıflandırılması

Bugün büyük tansiyon (sistolik) için kan basıncının 140 mmHg, küçük tansiyon (diastolik) için kan basıncı 90 mmHg’nin üzerinde bulunması hipertansiyon olarak tanımlanır.

Hipertansiyonun Nedenleri

* Hipertansiyonlu hastaların yaklaşık %95’inde herhangi bir neden bulunmaz, ancak risk faktörlerinden söz edilebilir. Bu gruba bilim dilinde esansiyel (primer), günlük kullanım dilinde sinirsel (asabi) hipertansiyon denilir. Bu gruptaki hastalar genellikle orta yaşlı, kilolu, sınırlı fiziksel aktiviteye sahip, fazla tuz tüketen, fazlaca alkol tüketen, sigara içen kimselerdir.

* Genetik yatkınlığın, siyah ırkın menopozun ve stresin de hastalığın açığa çıkmasını kolaylaştırdığı biliniyor.

* %5’in altındaki grup hastlarda hipertansiyonu başlatan bir neden söz konusundur. Sekonder (ikincil) hipertansiyon denilen bu grupta yüksek tansiyon böbrek ve böbreküstü hastalıklarından, hormonal hastalıklardan, doğum kontrol hapı kullanımından kaynaklanabilir.

Hipetansiyonun Belirtileri Nedir?

Hipertansiyon çoğunlukla ciddi yakınmalara yol açmayabileceğinden yıllarca bilinmeden kalabilir.

Genellikle doktora başvurma şikayetleri;

* Baş ağrısı,
* Ense ağrısı,
* Kafada sıcaklık hissi,
* Yüzde kızarma, ateş basması
* Göğüste basınç hissi
* Derin nefes alma ihtiyacı
* Çarpıntı hissi
* Göğüs ağrısı
* Kulakta uğultu
* Konsantraston bozukluğu

Hipertansiyonun Sonuçları

* Hipertansiyon, damar sertliği (arteroskleroz) gelişmesi için uygun ortam hazırlar. Eğer hipertansiyonla birlikte şeker hastalığı, kan yağlarında (lipidler) yükseklik de varsa bu süreç daha da hızlanır.
* Hipertansiyon tamamen ortadan kaldırılamaz, ancak kontrol altına alınabilir. Bu nedenle hipertansiyonlu bireylerin yaşam tarzını düzene sokmaları, kiloluysalar kilo vermeleri, düzenli egzersiz yapmaları, ilaç önerildiyse önerilen ilaçları kesintisiz olarak almaları ve düzenli tansiyon kontrolü yaptırmaları gerekir.

Tansiyon Takibi Yaparken

* Tansiyonunuzu aynı saatlerde ve düzenli olarak aynı koldan ölçünüz.
* Ölçümden önce sakin ve dinlenmiş olunuz.
* Ölçümlerinizin aynı pozisyonda (yatar veya oturur) yapılmasına dikkat ediniz.

Tedaviye Yardımcı Önlemler

* Aşırı kilolu hastaların kilo vermesi tansiyonun düşürülmesinde büyük önem taşır.
* İdeal kilodan %20 fazla kilolu olmak hipertansiyon riskini yaklaşık 8 kat arttırır. Kilolu olmayan hastaların da yağ tüketimini azaltması, et veya proteinli gıdalar yerine daha fazla sebze-meyve yemeleri önerilir.
* Alkol kullanımı azaltılması, günde 1-2 kadehten fazla alkol tüketilmemesi önerilir.
* Sigaranın mutlaka bırakılması gerekir. Sigara içmek doğrudan etkiyle tansiyonu yükselttiği gibi, damar sertliğini de hızlandırır ve akciğer kanserinin bilnen en önemli nedenidir.

Tuz Tüketiminin Azatılması

* Tuzu kesmeniz veya azaltmanız, potansiyel tuz içeren gıdalardan (turşu soda, hazır çorbalar, cipsler, füme etler, ketçap…vb.) uzak durmanız gerekir.
* Günde maksimum 2 gr. tuz alımı idealdir.

Egzersiz ve Yürüyüş

* Hipertansiyon kontrol altına alındıktan sonra aktif olmaktan kaçınılmamalı ve düzenli olarak yürüyüş yapılmalıdır.
* Düzenli yürüyüş yapmak hem kilo vermenize yardımcı olur, hem de kalp-damar sisteminizin güçlenmesine ve kalbi besleyen yedek damarların açılmasına yardımcı olur.

Stresle Başa Çıkma

* Ev ve işinizde stres yapan değiştirilebilir nedenleri değiştiriniz.
* Stres azaltıcı çeşitli teknikler (yoga, meditasyon …vb.) faydalı olabilir.